Parlament Europejski to instytucja Unii Europejskiej będąca odpowiednikiem jednoizbowego parlamentu krajowego. Jest przede wszystkim organem prawodawczym, który wspólnie z Radą Europy stanowi akty prawne w toku różnych procedur legislacyjnych. Do funkcji prawodawczej Parlamentu Europejskiego należy również współudział w uchwalaniu budżetu oraz udzielanie Komisji Europejskiej absolutorium z jego wykonania. Parlament Europejski, w przeciwieństwie do parlamentów krajowych, nie ma prawa do inicjatywy ustawodawczej. Takie uprawnienia ma Komisja Europejska, a PE może jedynie wpływać na nią poprzez podejmowanie wezwań do jej konkretnego działania.
Parlament Europejski może kontrolować inne instytucje unijne oraz, do pewnego stopnia, ma uprawnienia do wybierania składu innych organów Unii. Na przykład:
– zatwierdza Komisję i jej przewodniczącego,
– ma prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów),
– ma prawo zadawania pytań komisarzom,
– ma możliwość zadawania pytań Radzie Europejskiej,
– Komisja jest zobowiązana do składania PE sprawozdań z działalności Unii,
– Przewodniczący Rady Europejskiej składa Parlamentowi sprawozdania z posiedzeń Rady Europejskiej,
– PE posiada prawo do ustanawiania komisji śledczych na wniosek 1/4 swoich członków,
– powołuje Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
Parlament Europejski dysponuje także szerokimi uprawnieniami opiniodawczymi. Konsultowanie z Parlamentem Europejskim jest obowiązkowe w przypadku niektórych procedur. Parlament Europejski ma też prawo wydać opinię w dowolnej, wybranej przez siebie sprawie.
Większość pracy Parlamentu odbywa się na posiedzeniach odpowiednich komisji, które przygotowują wnioski i akty. Sesje plenarne trwają przeważnie jeden tydzień w miesiącu i odbywają się w Strasburgu. Niekiedy odbywają się również sesje dwudniowe w Brukseli. W razie istotnej potrzeby zwołuje się też sesje nadzwyczajne.